NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
مُحَمَّدِ
بْنِ ثَابِتٍ
حَدَّثَنَا مُوسَى
يَعْنِي
ابْنَ
مَسْعُودٍ
عَنْ شِبْلٍ
عَنْ ابْنِ
أَبِي
نَجِيحٍ عَنْ
مُجِاهِدٍ
قَالَ
السَّبِيلُ
الْحَدُّ
قَالَ سُفْيَانُ
فَآذُوهُمَا
الْبِكْرَانِ
فَأَمْسِكُوهُنَّ
فِي
الْبُيُوتِ
الثَّيِّبَاتُ
Mücahid demiştir ki;
"(Ayetteki) yol, haddir."
Süfyan da şöyle dedi:
" O ikisine eziyet edin" sözünden maksat; bekarlar, "Evlerde
tutun" .... sözündeki maksat da dul kadındır."
İzah:
Mücahid ve Süfyan'dan
nakledilen tefsirler, yukandaki ayet-i kerimelerdeki bazı tabirlerin izahıdır.
Onun için bu haberi İbn Abbas haberinin hemen peşine koyduk.
Bab başlığı olan recm,
ve haberdeki ayet-i kerimenin ifade ettiği celd ile ilgili açıklamaları bundan
sonraki hadislerin izahına bırakarak, İbn Abbas radıyallahü anhümanın sözleri
ile ilgili olarak birkaç kelime söylememiz gerekmektedir.
İbn Abbas, Cenab-ı
Allah'ın Önce zina eden kadını, peşinden de zina eden erkeği zikrettiğini,
sonra da ikisini bir arada andığını söylemiştir. Oysa ilk ayette (Nisa, 15)
zina eden kadınlar anılmış ama erkeklerden hiç söz edilmemiştir. Bezlü'l-Mechûd
müellifi, üstad Muhammed Yahya'dan naklen erkeği zımmen, zikrettiğini sonra da
sarahaten erkeği ve kadını birlikte andığını söylemektedir.
Nisa suresinin on
altıncı ayetindeki "Zina eden iki kişi"den murad, ulemanın cumhuruna
göre kadın ve erkektir. Sadece Mücahid ve Ebu Müslim Isfahani bu ayetin livata
ile ilgili olup "iki kişi"den maksadın iki erkek olduğunu
söylemişlerdir.
Ulemanın bu ayetlerin
ışığmdaki beyanlarına göre, İslam'ın ilk günlerinde zinanın cezası kadınlar
için vefat edinceye veya Allah onlar için bir yol açmcaya kadar evlerde hapis,
erkekler için de hakimin uygun göreceği bir ceza idi. Daha sonra bu hükümler
neshedildi ve bekârlar için Nur suresinin ikinci âyetinde belirtildiği üzere
(yüz sopa vurmak), evlenmiş olan muhsanlar içinde (metni mensuh, hükmü baki
olduğu söylenen) recm âyeti ve Rasulullah'ın fiiili tatbikatı gereğince recm
(taşlayarak ödürme) cezalan konuldu. Zaten üzerinde durduğumuz İbn Abbas haberinde
de Celdle ilgili ayetin, daha Önceki hükmü ifade eden hapsle ilgili ayeti
neshettiği belirtilmektedir.
Kimi alimler de sonraki
ayetin (Nur: 2) Önceki ayetleri (Nisa: 15,16) neshetmeyip, izah ettiğini
Allah'ın çıkaracağı yolun beyanı olduğunu söylerler.
Az önce de işaret
ettiğimiz gibi, zina cezası olan recm ve celd konusunda önümüzdeki iki hadisin
sonunda geniş bilgi verilecektir.